Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
We wrześniu Kopalnia Gazu Ziemnego Załęcze, jedna z najstarszych wchodzących w skład Ośrodka Kopalń Góra, obchodziła swój jubileusz. Jej historia rozpoczyna się od odkrycia i udokumentowania złoża Załęcze w latach 1971-1973.
Wydobycie
Wydobycie rozpoczęło się w 1973 r. i prowadzone było dwoma odwiertami Załęcze-4 i Załęcze-23. Kolejne lata to dynamiczny rozwój kopalni. Podłączano nowe odwierty, wybudowano gazociągi kopalniane i systemowe oraz urządzenia niezbędne do odbioru gazu z odwiertów i przygotowania gazu do przesyłu. Ze względu na dużą wydajność kopalni wybudowano gazociągi przesyłowe w kierunku: Poznania, Wrocławia, Odolanowa oraz huty miedzi Cedynia w Orsku.
Kopalnia Gazu Ziemnego Załęcze od samego początku była ważnym obiektem przemysłowym w regionie, a przede wszystkim jednym z większych dostawców gazu do systemu. Największe wydobycie przypada na lata 1978 - 1980. W tym okresie przekraczało 1,3 mld m3 rocznie.
W skład kopalni wchodzi Ośrodek Grupowy Wiewierz uruchomiony w 1977 r. i tłocznia złożowa powstała w 1989 r.
Załęcze
Złoże Załęcze położone jest pod względem geologicznym w środkowej części monokliny przedsudeckiej. Skałą zbiornikową jest czerwony spągowiec, który cechuje się dobrymi warunkami kolektorskimi.
Minimalny wydatek gazu gwarantujący wynoszenie wody
Parametry złóż eksploatowanych przez KGZ Załęcze
Eksploatacja
Eksploatacja złóż prowadzona jest w warunkach ekspansyjnych. Na przestrzeni 35 lat odwiercono na złożach ogółem 55 odwiertów z produkcją gazu. Aktualnie eksploatowanych jest samoczynnie oraz przy pomocy środków pianotwórczych 40 odwiertów. Używane środki są elementem wspomagającym wynoszenie wody ze spodu odwiertu.
Ośrodek Grupowy Wiewierz.
Silnik tłoczni gazu typu Waukesha o mocy 755 Kw.
Rozkład ciśnień w złożu oraz kolejność odwiertów, których eksploatacja została zakończona wskazuje na dużą prawidłowość zachowania się złoża na przestrzeni 35 lat eksploatacji. Odwierty, na których zakończono wydobycie są odwiertami skrajnymi złoża. Prowadzone analizy parametrów złożowych dowodzą właściwej eksploatacji złoża poprzez odpowiedni dobór wydatków z poszczególnych odwiertów, ustalanych corocznie podczas pomiarów produkcji potencjalnej. Przestrzeganie reżimów i korygowanie wydobycia na podstawie analiz wód złożowych, wyliczeń dopuszczalnych spadków ciśnień oraz bieżącej kontroli ciśnień pozwala prowadzić racjonalne wydobycie.
Aktualne ciśnienia ruchowe na złożach:
Złoże Załęcze - Pgr 2,08 [MPa]
Złoże Wiewierz E - Pgr 5,66 [MPa]
Złoże Wiewierz W - Pgr 9,43 [MPa]
Złoże Ślubów - Pgr 10,18 [MPa]
Aktualne wydobycie ze złóż
27 500 m3/h
660 000 m3/dobę
Wydobycie gazu od początku eksploatacji
Złoże Załęcze - 18,7mld m3
Złoże Wiewierz W - 80,8 mln m3
Złoże Wiewierz E - 429 mln m3
Złoże Wiewierz S - 4,2 mln m3
Złoże Ślubów - 175 mln m3
Razem: 19, 1 mld m 3
Parę słów o technologii
Gaz wydobywany z poszczególnych odwiertów transportowany jest indywidualnymi gazociągami pod pełnym ciśnieniem do Ośrodka Centralnego Załęcze i Ośrodka Grupowego Wiewierz. Długość wszystkich gazociągów kopalnianych wynosi 120 km (średnice gazociągów są zróżnicowane i uzależnione od wydajności odwiertów - od 50 mm do 100 mm). Gaz z OG Wiewierz przed dalszym przesyłem oczyszczany jest z wody w fazie ciekłej poprzez separację w oddzielaczach typu ODS i ODL. Dalej podlega wstępnemu osuszaniu na instalacji wtryskowej. Tak przygotowany przesyłany jest gazociągiem o średnicy 400 mm i długości 6 km do OC Załęcze.
Podobnie gaz z odwiertów podłączonych do OC Załęcze podlega wstępnej separacji w zbiornikach ODS i ODL. Do OC Załęcze przesyłany jest również gaz z Kopalni Borzęcin i OG Radziądz. Zebrany gaz kierowany jest na kolumnową instalację osuszania gazu, która została wybudowana w 2002 r., zastępując nieefektywną instalację wtryskową. Absorbentem pary wodnej stosowanym w kolumnowej instalacji osuszania gazu jest glikol trójetylenowy (TEG). W instalacji tej istnieje możliwość głębokiego osuszania gazu ze względu na jej dużą sprawność.
Osuszanie gazu ziemnego prowadzi się do wymaganych parametrów zgodnie z Polską Normą, tj. dla okresu zimowego -5, a w okresie letnim +3,7. Początkowe nasycenie gazu parą wodną wynosiło 200 mg/m3 obecnie w eksploatowanym gazie wynosi 610 mg/m3. Sprawdzenie stopnia osuszania prowadzi stacjonarny analizator wilgoci w gazie typu Ametek. Dane z analizatora są przesyłane i rejestrowane drogą transmisji na monitorze ekranowym w sposób ciągły. Pozwala to kierownictwu kopalni śledzić na bieżąco prawidłowość osuszania gazu. Tak przygotowany gaz przesyłany jest gazociągami ssącymi do odległej od kopalni 300 m tłoczni złożowej.
Tłocznia, sprężanie gazu
W wyniku długoletniej eksploatacji gazu ziemnego ze złoża ciśnienie złożowe w naturalny sposób obniża się, osiągając wartość uniemożliwiającą przesłanie gazu z kopalni do gazociągów przesyłowych. Zadaniem tłoczni gazu jest odbiór gazu ziemnego z kopalni i sprężenie do wymaganego ciśnienia, tj. 6,4 MPa, a następnie skierowanie go do gazociągów przesyłowych.
Tłocznię Gazu zlokalizowaną w Wodnikach uruchomiono w 1989 r.
Problem sprężania gazu pojawił się na kopalni Załęcze w latach 80. Rokrocznie następował spadek ciśnienia w złożu i dalsza eksploatacja i przesył gazu ziemnego do systemu bez zastosowania metody sprężania była niemożliwa. Z obliczeń ustalono, że aby zapewnić ciągłość pracy gaz z kopalni Załęcze od 1990 r. powinien być sprężany.
W kwietniu 1989 r. podpisany został kontrakt z firmą kanadyjską Cherco na dostawę i montaż trzech zestawów sprężarkowych. Inwestor, tj. ZZGNiG, miał przygotować podstawowe obiekty, czyli drogi, place technologiczne, fundamenty pod sprężarki oraz gazociągi łączące kopalnię z tłocznią. Sprężarki dostarczono drogą morską do Polski, a następnie transportem kołowym na kopalnię. W czasie trzech tygodni zostały zmontowane i były gotowe do ruchu.
Początkowo pracowały dwa zestawy, jeden zaś stanowił rezerwę. Była to pierwsza kontenerowa tłocznia w naszym zakładzie. Pomimo kilkunastoletniego okresu pracy wszystkich zestawów zastosowane wówczas rozwiązania techniczne okazały się bardzo dobre. Awaryjność zestawów dziś jest niewielka.
Ze względu na dalszy spadek ciśnień w 2003 r. tłocznia gazu została rozbudowana poprzez montaż czwartego zestawu. Obecnie w pracy ciągłej są trzy zestawy, natomiast jeden stanowi rezerwę oraz zabezpieczenie przy wyłączaniu poszczególnych zestawów do prac serwisowych. Tłocznia jest w pełni zautomatyzowana.
Posiada systemy zabezpieczeń silnika i sprężarki oraz system detekcji gazu, dymu i płomienia. Zestaw sprężarkowy nr 4 wyposażony został w autonomiczny system gaszenia pożaru. Prawidłowy oraz szybki odczyt parametrów pracy poszczególnych zestawów możliwy jest dzięki systemowi wizualizacji, gdzie pomiary pracy zestawów sprężarkowych przekazywane są do pomieszczeń obsługi tłoczni i dalej światłowodem na kopalnię. Całość sprężonego gazu przesyłana jest poprzez główny węzeł pomiarowy kopalni gazu do gazociągu przesyłowego i dalej kierowana do odbiorcy - KRIO w Odolanowie.
Załoga
Załoga liczy 44 pracowników w większości z długoletnim stażem. Od kilku lat stan ten się jednak zmienia, ponieważ część pracowników przechodzi na emerytury. W ostatnich latach dołączyło do nas dziesięć nowych osób, w tym dwóch inżynierów po Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie. Pozostali młodzi pracownicy po średnich szkołach technicznych podejmują dalsze kształcenie w celu nabycia uprawnień dozoru górniczego.
Z okazji jubileuszu życzę wszystkim pracownikom kopalni, aby zachowali pracę na wiele lat i aby wynosili z niej dużo satysfakcji. Emerytom zaś życzę dużo zdrowia oraz ciepłych i miłych wspomnień z okresu pracy.
6
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: 35 lat eksploatacji na Załęczu