Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Rok 2013 będzie w Polsce rokiem gazu. Jesteśmy świadkami bezprecedensowych zmian w funkcjonowaniu polskiego rynku gazu: oprócz sektora gazu konwencjonalnego, tzw. sieciowego, rewolucja dotyczy także czterech jego odmian: gazu łupkowego, specjalnych postaci (LNG, CNG) oraz popularnego gazu płynnego LPG. Zmiany te związane są z postępującą globalizacją gospodarki, tworzeniem jednolitego rynku gazu w UE oraz zmianami legislacyjnymi w Polsce. Naszymi priorytetami są: poszukiwanie własnych źródeł z łupków, uruchomienie terminalu LNG w Świnoujściu i rozbudowa infrastruktury gazowej, w którą nie inwestowaliśmy od dziesięcioleci.
Polska, aby sprostać wymaganiom unijnej polityki klimatycznej musi przekształcić energetykę opartą na węglu w energetykę niskoemisyjną. Jednym z rozwiązań jest większe wykorzystanie gazu. Według Międzynarodowej Agencji Energii najbliższa dekada będzie dekadą gazu, a jej prognozy wskazują na wzrost zapotrzebowania Europy na gaz ziemny do 600 mld m3 w 2030 r. Najbliższe 10 lat będzie więc należeć do gazu. Gaz jest paliwem przyjaznym dla środowiska a dzięki wprowadzaniu coraz to nowych technologii, łatwości obsługi z punktu widzenia użytkownika oraz jego ogólnej dostępności może trafić do każdego odbiorcy. Integracja europejskiego rynku gazu oraz inwestycje infrastrukturalne powinny pomoc zapewnić akceptowalne dla odbiorców ceny surowca.
Ministerstwo Gospodarki zakończyło właśnie prace nad projektem ustawy Prawo gazowe, która wyodrębni ten sektor z wcześniejszego zbyt ogólnego prawa energetycznego. Ustawodawcy uznali, że rynek gazowy winien mieć oddzielne przepisy. Nowa ustawa zlikwiduje koncesje na obrót gazem i wprowadzi nowy system koncesji na sprzedaż gazu. Wprowadzi również możliwość handlu gazem ziemnym w tzw. wirtualnym punkcie tworząc ramy prawne dla rynku tradingu gazowego i handlu nadwyżkami gazu. Nowa ustawa zmieni modele głównych umów stosowanych na rynku gazowniczym, uelastycznia zasady kształtowania taryf, wprowadzi system upustów cenowych dla odbiorców wrażliwych, nałoży nowe obowiązki na operatorów systemowych i na nowo rozdzieli uprawnienia nadzorcze i regulacyjne nad rynkiem gazu.
Sen o łupkach
Szansą dla polskiej energetyki jest gaz łupkowy. Państwowy Instytut Geologiczny oszacował wydobywalne zasoby gazu łupkowego w Polsce nadającego się do wydobycia na 346-768 mld m3. To od 2,5 do 5,5 razy więcej niż surowca z wcześniej udokumentowanych złóż konwencjonalnych (145 mld m3). Przy uwzględnieniu pełnego zapotrzebowania Polski na gaz wraz z surowcem w złożach konwencjonalnych wystarczy go na 35-65 lat. Gaz łupkowy jest szansą na wzrost gospodarczy ale też pozwoli nam uniezależnić się od dostawy surowców energetycznych z Rosji.
Wydaje się, że w roku 2013 priorytetem powinna być ogólnokrajowa kampania edukacyjna, która podniesie świadomość społeczeństwa oraz uzupełni wiedzę w zakresie energii z łupków. Ten sektor potrzebuje prostych i transparentnych regulacji prawnych, przyjaznych dla inwestorów. Bez dobrego prawa Polska nie będzie w stanie wykorzystać potencjału gazu łupkowego. Pojawienie się nowego sektora, na podobieństwo sektora finansowego, uzasadnia powołanie do życia nawet instytucji, regulującej warunki bezpieczeństwa i efektywności tego sektora, na wzór np. Komisji Nadzoru Finansowego. Polską opinię publiczną czeka jeszcze wiele debat na temat optymalnego i zrównoważonego wykorzystania naszych zasobów łupkowych. Ważne, aby nie była to dyskusja o Yeti, a debata o poprawie konkurencyjności, zwiększeniu naszego bezpieczeństwa energetycznego.
Inteligentny inkasent
Do najważniejszych paliw alternatywnych można zaliczyć mieszaninę skroplonych gazów propan i butan LPG oraz gaz ziemny w postaci sprężonej CNG i skroplonej LNG. O specjalnych postaciach gazu ziemnego: LNG (skrót od ang. Liquefied Natural Gas) i skroplonego CNG (skrót od ang. Compressed Natural Gas) sporo się ostatnio mówi w kontekście używania ich jako paliw alternatywnego w stosunku do paliw płynnych. Innym paliwem uniwersalnym, przyczyniającym się do realizacji krajowych i europejskich wyzwań energetycznych oraz środowiskowych ma szansę stać się LPG (skrót od ang. Liquefied Petroleum Gas). Nowe technologie w rożnych sektorach rynku, jak np. zastosowanie LPG do napędu samochodów z silnikami diesla, ogniwa kogeneracyjne, mikroturbiny to przykłady nowych możliwości rozwoju. Ze względu na swoje właściwości LPG może wspomagać i uzupełniać przyjazne środowisku rozwiązania OZE.
Ponadto polskie gazownictwo czeka w roku 2013 ogromne wyzwanie – wprowadzenie w życie idei smart metering – inteligentnych systemów pomiarowych oraz smart grid – inteligentnych sieci energetycznych. Zgodnie z tzw. Dyrektywą Gazową UE, państwa członkowskie mają obowiązek wykonania ekonomicznej oceny długoterminowych kosztów i korzyści wdrożenia systemów inteligentnego opomiarowania w gazownictwie. Rozwiązania i wdrożenia systemów inteligentnego opomiarowania np. klasy AMI (Advanced Metering Infrastructure) są praktycznie przesądzone dla polskiej branży gazowej, ale trudno przewidzieć na aktualnym etapie, jakie będą to technologie, tym bardziej, że formalno- prawna i powszechnie przyjęta definicja systemów inteligentnego opomiarowania wciąż nie istnieje. Wdrażanie nowych technologii z zakresu automatyki, telekomunikacji i informatyki, w przedsiębiorstwach gazowniczych czy ciepłowniczych, to wielka szansa na rynkowy przełom.
Wnioski
Z pobieżnej analizy widzimy, że w roku 2013 dojdzie do radykalnych zmian w funkcjonowaniu europejskiego rynku gazu. Zdaniem ekspertów za 3-5 lat Polsce zacznie brakować energii. Priorytetem jest więc poszukiwanie własnych źródeł energii, uruchomienie terminalu LNG w Świnoujściu i budowa połączenia gazowego Północ- Południe. Jakie są szanse na realizację tych projektów? Czy znajdą się środki na ich sfinansowanie? W szybkim tempie muszą nastąpić zmiany w rozporządzeniach w sprawie zasad funkcjonowania rynku, tak aby uwzględniały zmiany kształtu tego rynku. Bez szybkiego uchwalenia prawa gazowego – najlepiej połączonego z ustawą o zapasach i równoległego przyjęcia zmienionych kluczowych rozporządzeń: taryfowego i systemowego, a następnie możliwie szybko zmienionych „instrukcji ruchu i eksploatacji sieci” – ogromnie trudno będzie liberalizować polski rynek gazu ziemnego. Trzeba mieć jednak nadzieję, że szeroko przeprowadzane konsultacje społeczne jak i żywe zainteresowanie całego sektora pozwolą na wypracowanie rozwiązań, które rozpoczną unowocześnienie rynku gazu ziemnego w Polsce.
Ponadto w celu koordynowania i optymalizacji rozwoju sieci, na skalę całego kontynentu, konieczna jest nowa strategia UE wobec Rosji. Całkowicie wyposażony w połączenia międzysystemowe rynek europejski, zwiększy bezpieczeństwo dostaw i pomoże ustabilizować ceny dla konsumentów, zapewniając dostawy gazu do miejsc, w których są one potrzebne. Przede wszystkim zintegrowana infrastruktura europejska zapewni europejskim obywatelom i przedsiębiorstwom dostęp do źródeł energii po przystępnych cenach. To z kolei będzie miało pozytywny wpływ na realizacje celu polityki europejskiej na 2020 r., zakładającego utrzymanie silnej, zdywersyfikowanej i konkurencyjnej bazy przemysłowej w Europie.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Prognoza rozwoju polskiego rynku gazu w roku 2013