Rok 2012 był rokiem gazowym. Jaki będzie 2013?

Rok 2012 był rokiem gazowym. Jaki będzie 2013?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Oby Nowy Rok nie był gorszy od poprzedniego. Standardowe życzenia noworoczne doskonale pasują do kontekstu gazowego. Rok 2012, ze względu na intensywność planów i wydarzeń liberalizacyjnych, może zostać ogłoszony rokiem gazowym.

2012 - rok gazowy dla strony podażowej rynku

Dla przypomnienia: rok temu witaliśmy Nowy Rok z lekturą Mapy Drogowej dla sektora gazowego, przygotowanej przez Urząd Regulacji Energetyki. Mapa zakładała ambitny plan uwolnienia cen gazu w Polsce w dwóch etapach: od 2013 roku dla odbiorców przemysłowych i od 2015 roku dla gospodarstw domowych. Warunek? Rozwój konkurencji na krajowym rynku gazu. Tylko tyle i aż tyle.

Zgodnie z rekomendacją Prezesa URE konkurencji (czyli wejściu na rynek dostawców alternatywnych) miał pomóc Program Uwolnienia Gazu. Autorem programu miał być podmiot, który jako jedyny w Polsce posiada gaz w dużej ilości czyli PGNiG.

I stało się. W lutym spółka PGNiG opublikowała projekt Programu Uwolnienia Gazu (PUG). Podstawowe założenia PUG to: uwolniony wolumen 70% gazu, cena referencyjna odpowiadająca średniej cenie z pełnego koszyka dostaw, obrót hurtowy gazem na TGE. Wiele kwestii związanych z organizacją nowego modelu rynku pozostawało nierozstrzygniętych, a uwagi do programu zgłosiło 36 podmiotów. Efekt? Nowa propozycja Prezesa URE, ogłoszona w czasie konsultacji społecznych programu uwolnienia gazu: już nie PUG miał się stać narzędziem liberalizacji, ale obligo giełdowe wzorem rynku energii elektrycznej.

W ten sposób rozpoczęła się debata, której finał jeszcze przed nami: jaki poziom obliga zaktywizuje polski rynek gazowy? Prezes URE konsekwentnie postuluje 70% (jak w Mapie Drogowej, projekcie PUG), na co cichą zgodę wyraża Prezes TGE zainteresowany zwiększeniem płynności giełdy. PGNiG proponuje obligo na poziomie 15%. Przedstawiciele przemysłu mówią 15% to za mało dla konkurencji, 30%-50% to minimum, by z poziomu pełnego monopolu rynek choć w części stał się konkurencyjny. Poza tym drogą do zbudowania konkurencyjnego rynku jest dostęp do infrastruktury, czego obligo, niezależnie od poziomu, nie zaadresuje.

Tymczasem małą rewolucję na rynku gazu przygotował OGP Gaz System, który zgodnie z wytycznymi unijnymi, w projekcie nowej Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) wprowadził do polskiego systemu gazowego m.in. wirtualny punkt oraz umożliwił fizyczne zastosowanie procedury częściowej zmiany sprzedawcy. To wirtualny punkt stanie się zalążkiem wymiany handlowej w sieci przesyłowej, a częściowa zmiana sprzedawcy może stworzyć popyt na „uwalniane” wolumeny.

Po powrocie z długiego weekendu listopadowego czekała na gazowników miła niespodzianka od naszego głównego dostawcy: Gazprom zgodził się (wreszcie!) obniżyć ceny gazu sprzedawanego PGNiG. Obniżka nie byle jaka (około 15%) pozwalała nam poczuć się jak pełnowartościowi obywatele UE, którzy w podobnych cenach kupowali gaz z Rosji już od dawna. Nasz status został ponownie zachwiany po miesiącu, gdy w połowie grudnia Gazprom zapowiedział dalsze obniżki cen gazu… już tylko dla Europy Zachodniej.

Paradoksalnie dyskryminacyjna polityka cenowa naszego dostawcy może pomóc konkurencyjności sektora gazowego w Polsce, gdyż zachęci zachodnich dostawców do wejścia na polski rynek.

Na koniec roku 2012 – symboliczny akcent: powstała giełda gazu na TGE. Na razie symboliczny, bo brakuje gazu w atrakcyjnej cenie, i odbiorców, którzy mają „wolne ręce” od kontraktów długoterminowych. Ale po to jest rok 2013, który też powinien zyskać status gazowego (a nawet zdeklasować swojego poprzednika siłą rozpędu machiny deregulacyjnej).

2013 - rok gazowy dla strony popytowej rynku?

To, co się w 2012 roku nie stało, powinno zdarzyć się w Nowym Roku. A nawet gorzej! Jak się nie zdarzy, to pogrzebiemy osiągnięcia roku poprzedniego.

Obligo giełdowe i częściowa zmiana sprzedawcy. Obligo i częściowa zmiana sprzedawcy pozwolą zwiększyć płynność polskiej giełdy i aktywizować wolny rynek. Pod warunkiem, że zostaną wprowadzone do polskiego prawa jednocześnie, bo są to koncepcje komplementarne. Obligo zapewni podaż gazu na rynku, częściowa zmiana sprzedawcy – stworzy stronę popytową.

Szeroki dostęp do giełdy. Obrót giełdowy niesie ze sobą spore koszty transakcyjne (opłaty giełdowe, opłaty maklerskie, inne), co nie zachęca potencjalnych uczestników do tej formy rynku. Najprostszy i najszybszy sposób na poprawienie konkurencyjności polskiej giełdy gazu w stosunku do rynku pozagiełdowego to zniesienie obowiązku pośrednictwa domów maklerskich w obrocie.

Infrastruktura przesyłowa. Rozbudowa infrastruktury przesyłowej, a konkretnie połączeń międzysystemowych, to nie jest zadanie tylko na rok 2013, ale z pewnością w tym roku powinny zapaść kluczowe decyzje, dające początek działaniom inwestycyjnym. Na koniec dnia to właśnie dostęp do infrastruktury gazowej pozwoli nowym dostawcom na zbudowanie w Polsce konkurencyjnego rynku gazowego, obniży koszt paliw gazowego i zapewni bezpieczeństwo energetyczne.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Rok 2012 był rokiem gazowym. Jaki będzie 2013?

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!