Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Szefowie państw i rządów krajów UE poparli w czwartek w Brukseli strategię budowy unii energetycznej zaprezentowaną w lutym przez KE. Zielone światło dla tej inicjatywy daje możliwość rozpoczęcia prac nad konkretnymi aktami prawnymi, które mają ją realizować.
Unia energetyczna ma m.in. pomóc zmniejszyć zależność UE od zewnętrznych źródeł energii. Inicjatywa nabrała szczególnego znaczenia w obliczu napiętych relacji z Rosją i kryzysu na Ukrainie.
Wywołujący największe kontrowersje zapis wniosków ze szczytu, który mówił o potrzebie transparentności na rynku gazu, został osłabiony. Niektórych państwom nie podobała się propozycja Komisji, aby umowy w sprawie dostaw gazu były ocenianie przez KE przed ich podpisaniem pod kątem zgodności z prawem UE.
Ostatecznie szczyt zgodził się na zapis mówiący o potrzebie zapewnienia pełnej zgodności z prawem UE wszystkich porozumień związanych z zakupem gazu od zewnętrznych dostawców, zwłaszcza przez "wzmocnienie transparentności takich porozumień". Nie oznacza to, że koncepcja KE ws. przeglądania porozumień trafi do kosza, ale nie ma jasnego wskazania, że podstawą do zwiększania transparentności ma być propozycja zaprezentowana w lutym przez Komisję.
"To nie jest pusty zapis. To zapis jak wiersz, mówi sam za siebie" - przekonywał pytany na konferencji prasowej o ten fragment tekstu wniosków ze szczytu szef KE Jean-Claude Juncker.
Wypowiadający się w tym samym tonie Tusk podkreślał, że jeśli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne wszystkie kraje UE są gotowe współpracować z Komisją.
We wnioskach zapisano też, że jeśli chodzi kontrakty komercyjne na dostawy gazu, to trzeba zagwarantować poufność wrażliwych komercyjnie informacji (chodzi głównie o ceny).
Jeden z dyplomatów uczestniczący w rozmowach mówił dziennikarzom nieoficjalnie, że punkt ten wzbudzał najwięcej kontrowersji. Według jego szacunków przeciwnych zapisom w tej sprawie było około 10 krajów.
Niektóre stolice nie chciały też, by we fragmencie mówiącym o transparentności nie było odniesień, że ma ona służyć zachowaniu przez UE bezpieczeństwa energetycznego. Kraje te stały na stanowisku, że transparentność ma służyć jedynie zapewnieniu przestrzegania w kontraktach prawa UE.
"Liderzy UE zdecydowali, że wszystkie kontrakty gazowe pomiędzy rządami lub przedsiębiorstwami muszą być w zgodzie prawem UE, bardziej transparentne i nie mogą negatywnie wpływać na bezpieczeństwo energetyczne" - podkreślał szef Rady Europejskiej. Zapowiedział, że detale propozycji zostaną przedstawione bardzo szybko przez KE w projektach aktów prawnych.
W założeniu przejrzystość umów w sprawie dostaw gazu miała pozwolić na wyeliminowanie takich klauzul w kontraktach, jak zakaz reeksportu gazu czy też zasada "bierz albo płać", oznaczająca, że niezależnie od tego, jaką ilość gazu odbiorca zużyje, to musi zapłacić dostawcy za ilość zakontraktowaną.
Tusk mówił, że większość bilateralnych kontraktów gazowych, jakie państwa UE mają z Rosją jest długoterminowa, a niektóre porozumienia sięgają 20 lat. "To może być niezdrowe zarówno dla naszego bezpieczeństwa, jak i rynku. Kontrakty gazowe (...) nie powinny być używane jako broń polityczna" - zaznaczył.
Przywódcy unijni podkreślili, że mająca powstać unia energetyczna ma się opierać na pięciu filarach: bezpieczeństwie energetycznym, solidarności i zaufaniu; w pełni zintegrowanym europejskim rynku energetycznym; efektywności energetycznej przyczyniającej się do obniżenia zapotrzebowania (na energię); dekarbonizacji gospodarki oraz na badaniach, innowacyjności i konkurencyjności.
Liderzy unijni zgodzili się też na przyspieszenie budowania interkonektorów, czyli połączeń energetycznych między państwami członkowskimi, a także pełnej implementacji i rygorystycznego przestrzegania obecnych przepisów energetycznych.
W dokumencie końcowym jest też mowa o tym, że bezpieczeństwo energetyczne może być również wzmocnione przez podwyższanie efektywności energetycznej, a także odwołanie się do rodzimych zasobów i niskoemisyjnych technologii.
Wnioski mówią też o zbadaniu opcji dobrowolnych wspólnych zakupów (dokładnie mechanizmu agregacji popytu) w pełnej zgodzie z zasadami Światowej Organizacji Handlu oraz UE.
Czytaj także: Unia energetyczna testem dla narodowych egoizmów
Filarem Unii Energetycznej powinno być bezpieczeństwo dostaw energii
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Szczyt UE poparł strategię budowy unii energetycznej