XVI Europejski Kongres Gospodarczy

Transform today, change tomorrow. Transformacja dla przyszłości.

7-9 MAJA 2024 • MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE W KATOWICACH

  • 18 dni
  • 20 godz
  • 40 min
  • 54 sek

Jak załatać białe plamy na gazowej mapie Polski? Jest sposób

Jak załatać białe plamy na gazowej mapie Polski? Jest sposób
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Na polskim rynku gazu mniejsi dostawcy walczą o klienta, szukając nisz rynkowych i znajdują - całkiem spore. Niemal co drugi Polak nie ma dostępu do gazu z sieci. Jest na to sposób...

  • Poza siecią gazową pozostaje ponad 40 proc. obywateli naszego kraju, gdzie wciąż mamy do czynienia z tzw. białymi plamami - pod względem zużycia gazu Polska jest wewnętrznie mocno zróżnicowana.
  • Co piąty metr sześcienny gazu ziemnego w naszym kraju jest zużywany na Mazowszu. Na drugim biegunie pozostaje województwo podlaskie, gdzie zużywa się mniej niż 1 proc. gazu.
  • Trwająca rozbudowa systemu przesyłowego zwiększy dostępność gazu z sieci. Część gmin nie chce jednak czekać kilka lat. Zamiast dostarczać gaz do odbiorców gazociągami, można go dowieźć w skroplonej postaci i po przekroczeniu masy krytycznej (liczby chętnych odbiorców) wybudować lokalną sieć oraz przyłącza.

W ubiegłym roku pobiliśmy rekord pod względem wykorzystania "błękitnego paliwa". Zużyliśmy około 17 mld m sześc. Zapotrzebowanie naszego kraju na gaz ziemny sukcesywnie rośnie. To zgodne z ogólnoświatową tendencją. W Europie jesteśmy nawet trochę lepsi niż średnia, ale to efekt naszego gazowego zapóźnienia. Polska z różnych bowiem względów nigdy nie należała do europejskich liderów pod względem zużycia gazu na głowę mieszkańca. Brak własnych dużych zasobów paliwa czy posiadanie znacznych zasobów węgla, który skutecznie zastępował gaz, to nie wszystkie z głównych przyczyn.

Zobacz też: PGNiG będzie produkowało na Śląsku energię z metanu

Potentat rządzi, ale...

Jeszcze kilka lata temu wiele wskazywało, że polski rynek gazu będzie podlegał fragmentaryzacji, wejdą na niego mniejsi dostawcy i wzrośnie konkurencja. Tak się jednak nie stało. Wbrew zapowiadanemu przez wielu ekspertów spadkowi udziałów PGNiG w rynku gazu, potentat zaczął rosnąć w siłę. Z jednej strony było to spowodowane agresywną polityką sprzedażową PGNiG, z drugiej, jak utrzymują niezależni dostawcy, nowymi regulacjami prawnymi.

Jesienią ubiegłego roku wszedł w życie obowiązek posiadania zapasów dla przedsiębiorstw dokonujących obrotu gazem ziemnym z zagranicą. Ustawa dopuszcza trzy rozwiązania. Magazynowanie zapasów obowiązkowych w Polsce, skorzystanie z usługi biletowej, którą obecnie w kraju oferuje PGNiG albo z magazynów gazu poza granicami kraju - w państwach Unii Europejskiej lub krajach EFTA. W praktyce - ze względu na zdolności magazynowe - nowe prawo sprzyjało PGNiG.

Zobacz też: NCBR, PGNiG i Gaz-System wesprą innowacje w gazownictwie

Nie oznacza to, że niezależni dostawcy gazu zrezygnowali. Zaczęli poszukiwać nisz rynkowych - nowych sposobów dotarcia do klienta. Spółka Hermes Energy Group zwyciężyła w przetargu na dostawę gazu do kilku gmin, mimo że zainteresowani przetargami byli także inni. Atutem HEG były warunki dostawy surowca.

Jak przypomina prezes HEG Piotr Kasprzak, gaz jest produktem jak każdy inny, więc warto skorzystać z możliwości, jakie daje wolny rynek i świadomie wybrać najkorzystniejszą ofertę.

Oprócz walki o odbiorców już z zapewnionym dostępem do gazu trwają także poszukiwania nowych. Gaz budzi duże zainteresowanie; główna bariera to kwestia dostarczenia surowca.

Klient bez dostępu

Poza siecią gazową pozostaje ponad 40 proc. obywateli naszego kraju, gdzie wciąż mamy do czynienia z tzw. białymi plamami - pod względem zużycia gazu Polska jest wewnętrznie mocno zróżnicowana.

Lider pod tym względem to Mazowsze. Co piąty metr sześcienny gazu ziemnego w naszym kraju jest zużywany w tym województwie. To splot kilku czynników. Po pierwsze dużej liczby ludności, ale także wielkich konsumentów przemysłowych (Grupa Orlen), jak również względnie łatwego dostępu do gazowej infrastruktury.

W czołówce województw pod względem konsumpcji znalazło się także lubelskie (około 10 proc. krajowego

zużycia). W tym przypadku motorem napędowym jest największy pojedynczy odbiorca gazu - zakłady azotowe w Puławach.

Na drugim biegunie pozostaje województwo podlaskie, gdzie zużywa się mniej niż 1 proc. gazu czy warmińsko-mazurskie z niespełna 2-procentowym udziałem w krajowej konsumpcji tego paliwa. Nie ma tam dużych odbiorców z przemysłu pożytkujących wielkie ilości gazu, którzy "wymuszaliby" budowę gazociągów przesyłowych. Brak infrastruktury przesyłu odcina od gazu potencjalnych mniejszych klientów.

Najpierw wyspy

Sytuacja powoli się zmienia. Gaz-System buduje gazociągi przesyłowe, których głównym celem będzie rozprowadzenie gazu z rejonu Świnoujścia (z terminalu LNG). Każdy z nowych gazociągów pozwoli dostarczyć gaz do nowych odbiorców w kraju.

To inwestycje będące jednocześnie elementami gazowego korytarza Północ-Południe. Wśród nich jest planowane kolejne połączenie gazowe z Czechami. - Chodzi także o poprawę zdolności przesyłowych gazu w regionie - mówi Marek Ryznar, dyrektor oddziału Gaz-Systemu w Świerklanach (Śląskie).

Z punktu widzenia gazyfikacji kraju ważne jest także połączenie gazowe z Litwą. Gazociąg przyczyni się do powstania zliberalizowanego rynku gazu w północno-wschodniej części Europy. Wyeliminowane zostaną tzw. wyspy energetyczne, czyli rejony uzależnione de facto od dostaw gazu wyłącznie z jednego kierunku. Efektem litewskiego mostu gazowego będzie także możliwość dostaw paliwa do miejscowości i gospodarstw w kraju pozbawionych dotychczas tej możliwości.

Bez takich połączeń, jak np. planowane z Litwą, nie byłoby możliwe zrealizowanie planów PGNiG. Nasz potentat chce do końca 2022 roku przyłączyć około 300 tys. nowych odbiorców gazu. Spora ich część pochodzić będzie z województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego.

Gaz dla niecierpliwych

Trwająca rozbudowa systemu przesyłowego zwiększy dostępność gazu z sieci. Część gmin nie chce jednak czekać kilka lat. Istotną kwestią stała się ostatnio zyskująca coraz szersze społeczne poparcie walka z zanieczyszczeniami powietrza, a gaz to sprzymierzeniec samorządów w ograniczaniu smogu.

Idea jest prosta. Zamiast gaz dostarczać do odbiorców gazociągami, można go dowieźć w skroplonej postaci i po przekroczeniu masy krytycznej (liczby chętnych odbiorców) wybudować lokalną sieć oraz przyłącza.

Potencjalnych modeli jest więcej - ich przydatność zależy od lokalnej specyfiki. Przykładem rozwiązania opartego na LNG jest położone w województwie pomorskim, na północno-wschodniej granicy Borów Tucholskich, miasteczko Skórcz (około 3,5 tys. mieszkańców). Ze względów ekonomicznych budowa gazociągu, którym surowiec byłby doprowadzany, jest w obecnych warunkach nieopłacalna. W Skórczu powstaje więc opalana gazem elektrociepłownia o mocy 2,5 MWe, która będzie produkowała energię na potrzeby miejscowej firmy Iglotex, a nadwyżki zagospodaruje miasto. Paliwem dla elektrociepłowni będzie LNG.

Tak zwana gazyfikacja wyspowa rozwija się w kraju dość intensywnie. Już niemal 40 miejscowości jest zasilanych w ten sposób. I będzie więcej.

Piotr Woźniak, prezes zarządu PGNiG, wskazuje, że przedsięwzięcia takie nie tylko zapewniają zbyt gazu, ale mają także znaczenie dla rozwoju lokalnego.

Samo PGNiG (poprzez Polską Spółkę Gazownictwa) podpisał ponad czterysta listów intencyjnych dotyczących gazyfikacji gmin. Kolejny etap to przeprowadzenie analiz, które mają odpowiedzieć m.in., czy możliwa jest gazyfikacja i w jaki sposób można dostarczać gaz - za pomocą rozbudowy liniowej czy zasilania stacją regazyfikacji LNG.

Warto podkreślić, że nie tylko potentat rozwija ten typ gazyfikacji. Na przykład niezależny dostawca gazu Duon Dystrybucja posiada w różnych miejscowościach około 70 km gazociągów opartych na LNG, zasilanych z 21 stacji regazyfikacji, nie licząc instalacji LNG w fazie budowy i projektów.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (38)

Do artykułu: Jak załatać białe plamy na gazowej mapie Polski? Jest sposób

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!